Vergi Müfettişliğinde Çifte Standart

“Çıkar konuşunca vicdan susar.” Cemil Meriç

Gündemde Varlık Fonu var ancak Vergi Müfettişleri Vakfı Başkanı ve Değerli Meslektaşım Sn. Aykut Güleç’in “Vergi Baş Müfettişi” başlıklı yazısını okuyunca (http://www.vmv.org.tr/Duyuru/38) bu yazının konusu da benim de eski bir mensubu olduğum Maliye Bakanlığı’nın bitmeyen çifte standartları oldu.

1. Denetim Birimleri birleştirilmiş ancak kategorize edilerek özlük haklarındaki farklılıklar korunmuş ve ünvan dışında birleştirilen birşey olmamıştır.

Türkiye’de vergi incelemesi; 213 sayılı Vergi Usul Kanunun 135. Maddesine dayanılara yapılır. Bu maddede (10.07.2011 tarih ve 646 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 4 üncü maddesiyle değişen) “Vergi Müfettişleri, Vergi Müfettiş Yardımcıları, ilin en büyük mal memuru veya vergi dairesi müdürleri tarafından yapılır. Gelir İdaresi Başkanlığının merkez ve taşra teşkilatında müdür kadrolarında görev yapanlar her hal ve takdirde vergi inceleme yetkisini haizdir.”

10 Temmuz 2011 tarih 646 sayılı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığının Kurulması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname'nin aynı gün ve 27990 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmasıyla Maliye Bakanlığının farklı denetim birimlerinin (Hesap Uzmanları, Maliye Müfettişleri, Gelirler Kontrolörleri ve Vergi Denetmenleri) Vergi Müfettişi ünvanı altında birleştirilmiştir.

Aynı kararname ile Vergi Müfettişliğine atanmış sayılanlardan bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla;

a) Vergi Denetmeni ve Vergi Denetmen Yardımcısı kadrolarında bulunanlar 20 nci maddenin ikinci fıkrasının (a) belirtilen grup başkanlığında,

b) Maliye Başmüfettişi, Maliye Müfettişi, Baş Hesap Uzmanı, Hesap Uzmanı, Gelirler Başkontrolörü ve Gelirler Kontrolörü ile bunların yardımcılarına (stajyerler dahil) ilişkin kadrolarda bulunanlar 20 nci maddenin ikinci fıkrasının (b) , (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen grup başkanlıklarında, görevlendirileceği belirtilmiştir.

Dört adet grup başkanlığı ise aşağıdaki gibi oluşturulmuştur:

(A) Grup Başkanlığı: Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı,

(B) Grup Başkanlığı: Büyük Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı,

(C) Grup Başkanlığı: Organize Vergi Kaçakçılığı ile Mücadele Grup Başkanlığı,

(Ç) Grup Başkanlığı: Örtülü Sermaye, Transfer Fiyatlandırması ve Yurtdışı Kazançlar Grup Başkanlığı,

2. Yeterlilik sınav konuları da farklılaştırılarak kategorizasyonun kalıcı olması sağlanmıştır.

A Grubunda görev yapan Vergi Müfettişleri ile B, C, Ç Gruplarında yer alan Vergi Müfettiş yardımcılarının yeterlik sınav konuları farklıdır. İmtiyazlı Vergi Müfettişleri için, A grubunda yer alan Vergi Müfettişlerinin tabi olduğu konulara ilaveten,

• Finansal analiz teknikleri ve finansal matematik

• Örtülü sermaye, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı ve yurtdışı kazançların dağıtımına ilişkin inceleme ve revizyon teknikleri

• Organize vergi kaçakçılığıyla mücadele yöntemleri

• Uluslararası Vergi Anlaşmaları

• Kambiyo, Finansal İşlemler ve Suç Gelirleriyle Mücadele Mevzuatı

• 4271 sayılı Türk Medeni Kanununun Eşya Hukukuna ilişkin hükümleri konuları eklenmiştir.

3. Giriş Sınavında yüzdeler kullanılarak sınıflandırma yapılmıştır.

Vergi Müfettiş Yardımcılığına atananlardan giriş sınavındaki başarı sırasına göre en başarılı yüzde yirmisi üç aylık ayrı bir eğitime tabi tutulur. Bu eğitim sonucunda yapılacak yazılı ve sözlü sınavda başarı sırasına göre en başarılı yüzde yirmibeşi 20 nci maddenin ikinci fıkrasının (b), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen grup başkanlıklarında görevlendirilir. Giriş sınavında ilk yüzde yirmiye, eğitim sonucunda yapılacak sınavda ise ilk yüzde yirmibeşe giremeyenler 20 nci maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen grup başkanlığında görevlendirilir.

4. Yeterlilik sınavında %5’e girebilen A Grup Başkanlığında çalışan Vergi Müfettişleri İmtiyazlılar sınıfına yükseltilir.

Vergi Müfettiş Yardımcıları, fiilen üç yıl çalışmak ve yardımcılık döneminde performans değerlendirmesine göre başarılı olmak şartıyla yapılacak yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar. Yeterlik sınavında her bir grup başkanlığı itibarıyla yer alacak sınav konuları ile ortak sınav konuları ve sınava ilişkin diğer usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir. Yapılacak yeterlik sınavında başarılı sayılabilmek için giriş sınavında alınan puanın yüzde otuzu ile yeterlik sınavında alınan puanın yüzde yetmişinin toplamının yüz puan üzerinden en az altmışbeş puan olması şarttır.

Yeterlik sınavında başarılı olanlar Vergi Müfettişi olarak atanırlar. 20 nci maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen grup başkanlığında görev yapmakta iken Vergi Müfettişi olarak atananlardan yeterlik sınavındaki başarı sırasına göre en başarılı yüzde beşi, 20 nci maddenin ikinci fıkrasının (b), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen grup başkanlıklarında görevlendirilir. Yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar ile yeterlik sınavında başarılı olamayanlar ise Bakanlıkta derecelerine uygun memur kadrolarına atanırlar.

5. Vergi Baş Müfettişliği

Yardımcılık dönemi dahil Vergi Müfettişi olarak en az on yıl çalışan, yeterlik sonrası dönemde en az üç yıl performans değerlendirmesine tabi tutulan ve yapılan performans değerlendirmelerinde başarılı olanlar, Vergi Başmüfettişi kadrolarına atanırlar.

(A) Grup Başkanlıklarında görev yapıp, bir takvim yılı içinde Vergi Başmüfettişi olarak atananlardan, giriş sınavında alınan puanın %10’u, yeterlik sınavında alınan puanın %20’si ve en az üç yıl olmak şartıyla performans değerlendirmesine göre takvim yılları itibarıyla alınan puanların ortalamasının %70’i esas alınarak yapılacak sıralamaya göre en başarılı %5’i; izleyen yıl içinde (B), (C) ve (Ç) Grup Başkanlıklarından birinde ihtiyaçlar gözetilerek Bakan tarafından görevlendirilir.

Ancak uygulamada Yeterlilik sınavına girmeyerek yeterli sayılan A Grubu Vergi Müfettişlerinden 10 yılı dolduranların Vergi Başmüfettişi olarak atanmalarıyla ilgili sıkıntılar yaşanmaktadır.

Maliye Bakanlığı’ndan ayrıldıktan sonra Denetim Birimleri arasındaki farklılıkları dile getiren çok sayıda meslektaşımız ile temas etmişizdir ancak çifte standart uygulanmasından doğan adaletsizliklerin giderilmesi için bu doğruları aktif olarak teşkilat bünyesinde görev yapmakta olan üstadlarımızdan ve meslektaşlarımızdan beklemekteyiz.

#VergiMüfettişi #MaliyeBakanlığı #VergiMüfettişliği #VergiBaşmüfettişi