Yalın Muhasebe

Ayhan Bölükbaşı
13 Haz 2017
2 dakikada okunur

Yakın zamana kadar müşteriye katma değer sağlamayan bir fonksiyon olarak görülen muhasebenin finansal bilgiyi doğru ve zamanında sunması önemliydi ancak günümüzde çağdaş işletme yöneticileri muhasebenin sadece bilgi sunmasını yeterli bulmayıp işletmenin genel performansına destek olmasını beklemektedir. Çünkü geleneksel muhasebenin vergi odaklı tutulması muhasebeyi şirketin gerçeklerinden koparmaktadır.

Muhasebe fonksiyonundan beklenen; tahakkuka değil, nakit esasına dayanan, standart veya bütçelenmiş rakamlarla değil fiili rakamlara göre kayıtlarını gerçekleştiren, gerçekleşen olayların finansal sonuçlarını uzun süre bekleyerek değil olayla eş zamanlı olarak takip eden, hesaplarını değer zincirine göre belirleyen, birim ortalama maliyet yerine kaynak tüketim nedenlerine inilmesini sağlayan toplam maliyeti hesaplayan, işçilik ve stok takibinin yapılmadığı, double check gerektirmeyen, az işlem-az hesap-az maliyet ögesi-az rapor-az toplantının olduğu, kolay hesaplanabilen, muhasebeciyi katiplikten kurtarıp kilit iş ortağına dönüştüren bir anlayışla yönetilmesidir.

Yalın muhasebe olarak adlandırılan bu anlayış yalın düşünce ilkelerinin finansal yönetim süreçlerine uygulanmasıdır. Bunlar, müşteri gözüyle değerin tanımlanması, değer akımının oluşturulması, değer akımında akış oluşturularak bir çekiş sistemi kurulması ve tüm sistemin mükemmel çalışması için takip edilmesidir.

Yalın muhasebe, gerçekleştirilen sürekli iyileştirme faaliyetlerinin finansal sonuçlarını en açık, anlaşılır ve karara yönelik biçimde ortaya koymaktadır. Bu yüzden değer akımlarına dayalı karar almayı kolaylaştıracak, finansal sonuçlara olumlu etki sağlayacak iyileştirme fırsatlarını içeren ve atıl kapasiteyi gösteren her türlü yöntem, rapor, tablo, şekil, grafik gibi araçları kapsamaktadır.

Yalın muhasebenin kurulması ile şirketin finansal süreçlerinde, iç kontrol sisteminde ve süreçlerin performans değerlendiremlerinde önemli değişiklikler gerçekleşir. Şirket yalınlaştıkça, yalın muhasebe şirketin yönetilmesinde farklı bir araç olarak kullanılır. Bu dönüşüm şirket faaliyetleri kontrolden çıkmadan büyük bir dikkatle yapılmalıdır. Yalın kontrol yöntemlerini yürürlüğe sokmadan ve sonuçlarını test etmeden, geleneksel kontrol yöntemlerini kaldırmak doğru değildir. Nitekim çoğu şirket bu dönüşümden zarar görmemek için süreyi uzun tutmayı tercih etmektedir.

Yalın Muhasebe ile;

Kısa zamanda doğruyu hesaplamak, uzun zamanda kesin doğruyu hesaplamaya tercih edilmelidir.
Maliyetlerde sabit ve değişken ayrımı yapılmalıdır.
Tam maliyet sistemi kaldırılmalıdır.
Gelecekteki maliyetler cari maliyetlerden daha önemlidir.
Mamuller ilk üretildiğinde minimum hatayla/hatasız üretilmelidir.
Muhasebeden gelen istekler, bürokrasiyi arttırmamalı ya da müşteriye sunulan değer artışını engellememelidir.
Muhasebe bilmeyenlerin anlayabileceği finansal raporlar hazırlanmalıdır.
Finansal mühendislik yapmak yani çok fazla finansal ayrıntıyı takip etmek) verimliliği arttırmaz.
Tahsisin azaltılması, maliyet bilgisinin doğruluğunu arttırır.